صاعقهگیر تجهیزی است که بر روی ساختمانها نصب میشود تا اولین برخورد صاعقه را جذب کند و با هدایت جریان به زمین از آسیب و ایجاد مشکلات مخرب جلوگیری کند.
ایمنی در برابر خطرات ناشی از صاعقه یکی از مهمترین موضوعاتی است که در ساختمان ها،کارخانجات و ......... باید مورد توجه قرار گیرد.
صاعقه چیست؟
صاعقه یکی از انواع تخلیه الکتریکی است که این پدیده به دلیل صدمات و مشکلاتی که می تواند به انسان، ساختمان ها، تجهیزات و حیوانات و ......وارد نماید،بسیار مهم است هرچند که به خودی خود پدیده ای بسیار زیبا و جذاب است
در پیدایش این پدیده طبیعی و زیبا دو عامل نقش مهمی را ایفا می کنند. یکی از عوامل حرکت هوا از سطح زمین به طرف بالا می باشد و عامل دیگر وجود رطوبت هست.
جریان الکتریکی بسیار بالای صاعقه در صورت نبود سیستم حفاظتی مناسب ،به راحتی منجر به آتش سوزی،خرابی تجهیزات و خسارت های سنگین خواهد شد.
صاعقه علاوه بر نور و صدا مواردی مانند موارد زیر را نیز تولید می کند:
حرارت:به دلیل عبور جریان برق،حرارت ایجاد می شود. با توجه به اینکه صاعقه دارای جریان بیش هزار آمپر می باشد پس گرمای تولیدی آن افزایش می یابد که با توجه به میزان رطوبت ،مقاومت زمین و جنس خاک، این گرما ممکن است به 200 هزار درجه نیز برسد
موج:موج تولیدی به دلیل برخورد صاعقه به زمین گاها می تواند باعث پرتاب اجسام به هوا شود.
گاز:صاعقه باعث ایجاد گاز اوزون میشود که این گاز سمی و تنفس آن خطرناک می باشد
برق زمینی :پس از وقوع صاعقه،جریان برای لحظاتی در زمین باقی می ماند که در صورت مرطوب بودن زمین یا عوامل دیگر قادر به پراکنده شدن در اطراف محل اصابت می باشد
انواع معمول صاعقه ها::
آذرخش ابر به زمين
درون ابري
ابر به ابر
برای پیشگیری از این خطر،دو سیستم کلیدی مورد استفاده قرار میگیرند :صاعقه گیر برای جذب و هدایت جریان صاعقه و ارتینگ برای انتقال ایمن این جریان به زمین . ترکیب این دو سیستم یک راهکار کامل برای حفاظت در برابر صاعقه محسوب می شود.
خطرات صاعقه شامل موارد زیر می شود:
آتش سوزی ساختمان
آسیب به تجهیزات الکتیریکی
خطر جانی برای افراد
به همین دلیل است که استفاده از سیستم های حفاظتی مثل صاعقه گیر و ارتینگ ضروری می باشد.
صاعقهگیرتجهیزی است که بر روی ساختمانها نصب میشود تا اولین برخورد صاعقه را جذب کند و با هدایت جریان به زمین از آسیب و ایجاد مشکلات مخرب جلوگیری کند. این سیستم از اجزایی مانند میله صاعقهگیر، هادیهای نزولی، سیستم اتصال به زمین و ........تشکیل شده است و با ایجاد یک مسیر با مقاومت بسیار کم، انرژی صاعقه را به طور ایمن تخلیه میکند.
هدف از نصب صاعقه گیر چیست؟
محافظت از افراد
محافظت از سازه ها
محافظت از تجهیزات
انواع صاعقه گیر ها:
صاعقه گیر ساده،صاعقه گیر رادیواکتیو،صاعقه گیر مولد برق اولیه،صاعقه گیر یونیزاسیون الکترونیکی خازنی
اجزاء اصلی تشکیل دهنده یک سیستم صاعقه گیر
· سیستم رهگیری صاعقه (صاعقه گیر الکترونیکی ESE یا میله صاعقه گیر فرانکلین -مش)
· دو یا چند هادی نزولی
· یک سیستم ارتینگ مناسب
· نصب تجهیزات مناسب حفاظت در برابر نوسانات ولتاژ
· سایر اقدامات برای به حداقل رساندن اثرات مخرب رعد و برق از جمله هم پتانسیل سازی ، شیلدینگ و غیره
صاعقه گیر ساده
به عنوان قدیمی ترین و گسترده ترین سیستم های حفاظت از صاعقه، سیستم های غیرفعال (میله های معمولی، میله های ساده، میله های فرانکلین) برای تقریبا 200 سال در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته اند. میلههای معمولی بر روی ساختمانها نصب میشوند که میخواهند از اثرات منفی شدید صاعقه محافظت شوند. اما اگر میله های معمولی نتوانند به درستی و در موقعیت مناسب نصب شوند، ظرفیت حفاظتی آنها نیز کاهش می یابد. زیرا قابلیت این نوع میله ها از نظر ارتفاع محل نصب، جهت میله ها، جنس، ساختمان های مجاور و موقعیت آن متفاوت است.
اگر نمیدانید ساختمان شما احتیاج به نصب یا عدم نصب صاعقه گیر دارد، ما در همایش نیرو می توانیم با بازدید از پروژه و بر اساس استانداردها و نیازهای خاص شما گزارشی تهیه کنیم تا به شما در جهت رفع مشکلات کمک کند، و بتوانید تاییدیه های لازم را از سازمان نظام مهندسی دریافت کنید. . با کلیک بر روی این بخش می توانید با مشاورین و تکنسین های ما تماس بگیرید .
عدم اجرای صحیح سیستم حفاظت در برابر صاعقه (صاعقه گیر)می تواند صدمات و خطرات جبران ناپذیری در پی داشته باشد.به عنوان مثال در صورتی که بر روی ساختمان یک سیستم صاعقه گیر ساده یا پسیو به درستی نصب و اجرا نشده باشد،صاعقه با برخورد به آنتی که روی پشت بام ساختمان قرار دارد همه جریان و ولتاژ بسیار بالای خود را به سیستم برق داخلی ساختمان منتقل کرده و سبب بروز خطرات زیادی می شود.بنابراین نصب و اجرا درست و اصولی سیستم حفاظت در برابر صاعقه بسیار حائز اهمیت است.
برای بالا بردن سطح حفاظت ساختمان در برابر صاعقه که بیشتر برای ساختمان بسیار مرتفع که ارتفاع آنها بیشتر از 28 متر است و یا ساختمان هایی با کاربری حساس مثل بیمارستان ها و مراکز نظامی می توان سطح بالای ساختمان را به صورت شبکه ای از چندین هادی پوشاند (روش مش) تا ضریب امنیت و حفاظت بالاتر برود.
از آنجا که عموما صاعقه به بلندترین و نوک تیز ترین بخش ساختمان ها برخورد می کند با نصب صاعقه گیر ساده در بلندترین نقطه ساختمان از برخورد صاعقه به نقاط مختلف ساختمان اجتناب کرد.
صاعقه گیر اکتیو (الکترونیکی)
صاعقه گیر اکتیو یا الکترونیک نوع جدیدتری از صاعقه گیر ها هستند که داخل خود دارای یک مدار الکترونیکی می باشند تا زمانی که هوا طوفانی شده و پتانسیل الکتریکی در اتمسفر هوا به وجود می آید عمل کرده و صاعقه را به خود جذب نماید. برخلاف صاعقه گیر ساده که منتظر می ماند صاعقه با آن برخورد کند .
از مزیت های صاعقه گیر اکتیو نسبت به صاعقه گیر های ساده بالاتر بودن شعاع پوشش حفاظتی آنها است که باعث می شود تعداد میله های صاعقه گیر و به دنبال آن تعداد هادی های نزولی کاهش می یابد
سرج ارستر یا Surge protector چیست؟
محافظ الکتریکی است که جهت حفاظت از تاسیسات و تجهیزات الکتریکی، الکترونیکی، مخابراتی، رادیویی و ........، در مقابل اضافه ولتاژ ها و جریان های گذرای ناشی از رعد و برق و سوییچینگ از آن استفاده می شود.
سرج ارستر دقیقا چه کاری انجام می دهد؟
سرج استر این توانایی را دارد که در زمان افزایش ولتاژهای ناگهانی مثل صاعقه با منحرف کردن جریان به سیستم ارت باعث محدود کردن ولتاژهای گذرا شود.
مشخصات و پارامترهـای الکتریکی سرج ارستر به شرح زیـرمی بـاشد :
ولتاژ بهره برداری
اضافه ولتاژ موقت
جریـان تخلیه نامی
ماکزیمم جریان تخلیه
سطح ولتاژ حفاظتی
هادی نزولی در سیستم صاعقه گیر
_
هادی نزولی شامل بخش های ارتباطی مسیر انتقال جریان از محل برخورد تا نقطه پایانی بخش اتصال زمین می باشند.
تعداد هادی های نزولی به ارتفاع ساختمان و نوع صاعقه گیر (ساده یا اکتیو) وابسته است.
ارتینگ چیست و چه کاربردی دارد؟
ارتینگ یا سیستم زمین روشی برای انتقال جریان الکتریکی به زمین است. این سیستم علاوه بر حفاظت در برابر صاعقه، برای جلوگیری از برق گرفتگی و افزایش ایمنی تجهیزات برقی هم به کار میرود.
از تجهیزات مورد استفاده در سیستم ارتینگ میتوان اشاره کرد به:
میله ارت یا صفحه مسی
مواد کاهنده مقاومت زمین مانند بنتونیت
کابل های مسی یا فولادی گالوانیزه
تابلو تست برای اندازه گیری مقاومت
نکته ای که اهمیت دارد این است که سیستم ارتینگ برای صاعقه گیر باید از سیستم ارتینگ کنتورهای برق جدا باشد یعنی برای هر سیستم صاعقه گیر و به ازای هر مسیر هادی نزولی باید سیستم ارتینگ مجزا پیاده سازی شود.
چرا باید اجرای ارتینگ و صاعقه گیر را به متخصص بسپاریم؟
اجرای غیر اصولی این سیستم ها نه تنها کارایی لازم را ندارد بلکه می تواند خطرات بیشتری هم ایجاد کند.یک متخصص باتجربه میتواند:
بهترین نوع سیستم رابا توجه به شرایط پروژه و سابقه کاری خود پیشنهاد دهد
از تجهیزات استاندارد و تایید شده در جهت ایمنی پروژه استفاده کند
تست و تاییدیه معتبر ارئه دهد
گروه مهندسی همایش نیرو با سابقه طولانی مدت در حوزه طراحی،مشاوره و اجرای سیستم های حفاظت در برابر صاعقه و ارتینگ آماده ارائه خدمات تخصصی به مشتریان است.
صاعقه گیر و ارتینگ دو بخش جدانشدنی از هم برای حفاظت ساختمان ها و تاسیسات در برابر خطرات ناشی از صاعقه هستند .با اجرای اصولی این سیستم ها می توان از جان افراد،تجهیزات و سرمایه های ارزشمند در برابر خسارت های جبران ناپذیر محافظت کرد
اگر به دنبال مشاوره رایگان و اجرای حرفه ای سیستم ارتینگ و صاعقه گیر هستید همین حالا از طریق بخش ارتباط با ما با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید